Pachamama is een belangrijke godheid in de Andes-culturen, vooral onder de inheemse volkeren van Peru, Bolivia, Ecuador, Argentinië en Chili. Ze wordt gezien als Moeder Aarde, een godin van vruchtbaarheid, overvloed, bescherming en leven. Haar naam betekent letterlijk "Moeder van de Aarde" in het Quechua, een van de belangrijkste inheemse talen van de regio.

Pachamama wordt vereerd als de voedster van de mensheid, die gewassen en dieren leven geeft. Ze staat symbool voor harmonie tussen mens en natuur, en haar cultus draait om respect voor de aarde en duurzaam leven. In de Andes-spiritualiteit is ze niet alleen een goddelijke figuur, maar ook een levende aanwezigheid in bergen, rivieren en velden.

De Pachamama-offers (Despachos) zijn traditionele ceremonies waarbij voedsel, cocabladeren, bloemen en soms alcohol aan de aarde worden aangeboden als teken van dankbaarheid en om balans te bewaren. 1 augustus is Pachamama-dag, vooral in Bolivia en delen van Peru, waarop mensen speciale rituelen uitvoeren om haar te eren. In sommige Andes-tradities wordt gedacht dat wanneer Pachamama niet gerespecteerd wordt, ze zich uit in natuurrampen, zoals aardbevingen of mislukte oogsten.

Haar cultus is nog steeds levendig in veel Andes-gemeenschappen, zowel binnen traditionele religies als binnen een nieuw spiritueel bewustzijn. Door ecologische bewegingen wordt Pachamama vaak aangehaald als een symbool van duurzaamheid en milieubescherming. In 2008 werd Pachamama zelfs opgenomen in de grondwet van Ecuador, waarin de natuur rechten kreeg als levend wezen.